چگونه هنگام استفاده از اینترنت و ایمیل امنیت را افزایش دهیم

با توجه به گسترش روزافزون استفاده از فناوری‌های جدیدی مانند پست الکترونیک در ارتباطات و افزایش چشمگیر ویروس‌ها و حملات اینترنتی، بالا بردن ضریب امنیت رایانه ضروری به نظر می‌رسد.

در این راهنما سعی شده تا نکاتی که رعایت آنها می‌تواند منجر به بالا بردن ضریب امنیت رایانه شود با زبانی ساده و به طور خلاصه ذکر شوند.

خلاصه مطالب این راهنما به شرح زیر است:
قدم‌ نخست: نصب یک نرم‌افزار ویروس‌یاب و به‌روز‌رسانی آن به طور مرتب .
قدم ‌دوم: به‌روز‌رسانی مرتب سیستم‌عامل.
قدم سوم: نصب یک نرم‌افزار firewall در صورت استفاده از اینترنت و شبکه و به‌روز‌رسانی مرتب آن .
قدم چهارم: رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از اینترنت و پست الکترونیک .
قدم نخست: نصب یک نرم‌افزار ویروس‌یاب و به‌روز‌کردن آن به طور مرتب
آمارها نشان می‌دهد که هر‌روز‌، هر‌ساعت و هر‌لحظه برنامه‌های مخرب جدیدی توسط خرابکاران ابداع می‌شوند و هر لحظه سیستم‌های رایانه‌ای جدیدی به جمع سیستم‌های آلوده اضافه می‌شوند بنابراین سعی کنید تا شما جزء آمار قرار نگیرید .راه حل بسیار ساده است حتما بر روی سیستم خود یک نرم افزار ویروس‌یاب نصب کرده و همواره آن را از طریق اینترنت و یا به هر روش ممکن دیگر به‌روز کنید تا از ویروس‌های جدید در امان بمانید . معمولاً آخرین اطلاعات به‌روز‌رسانی ویروس‌یاب در سایت وب سازنده آن یافت می شود و همواره در حال تغییر است .ممکن است به‌روز‌رسانی از طریق اینترنت مخصوصاً برای بار نخست‌، وقت‌گیر و خسته‌کننده به نظر بیاید اما مطمئن باشید که ارزشش را دارد.

قدم دوم: به‌روز‌کردن مرتب سیستم‌عامل
وجود نقایص امنیتی در سیستم‌عامل‌، مرورگر اینترنت و برخی از نرم‌افزارهای مهم می‌تواند سیستم‌های رایانه‌ای شما را به شدت آسیب‌پذیر کند، مثلاً ویروس MS-Blaster که سبب خاموش شدن سیستم‌های مبتنی بر ویندوز مایکروسافت پس از ارتباط با اینترنت می‌شود به دلیل یک نقص امنیتی در ویندوز رایانه‌های زیادی را آلوده ساخت و هنوز هم در حال گسترش است .در حالی که یک هفته قبل از پیدایش این کرم اینترنتی‌،‌ شرکت مایکروسافت یک وصله" patch" برای رفع نقص امنیتی ویندوز از طریق سایت وب خود عرضه کرد.کسانی که سیستم خود را مرتباً به‌روز می‌کردنداز حمله این کرم اینترنتی در امان ماندنداما سیستم‌های بسیاری آلوده شدند .
برای رفع نقایص اینترنتی این چنینی که مهمترین آنها معمولاً به سیستم‌عامل مربوط است‌، کافی است به سایت وب سازنده سیستم‌عامل رفته و آخرین اطلاعات به‌روز‌رسانی را دریافت کنید . این اطلاعات معمولاً بر روی cd نیز یافت می شوند.
برای نمونه اگر از سیستم‌عامل ویندوز محصول شرکت مایکروسافت استفاده می کنید‌، هر‌از‌چند‌گاهی به سایت windowsupdate.microsoft.com سرزده و آخرین update هارا دریافت کنید.شرکت مایکروسافت به طور مرتب آخرین وصله ها و patch‌‌های رفع نقایص امنیتی مربوط به سیستم‌عامل ویندوز و مرورگر internet explorerرا در این وب سایت قرار می دهد.
این سایت به طور خودکار‌، سیستم شما را بررسی کرده و جدیدترین اطلاعات به‌روز‌رسانی مورد نیاز سیستم شما را دریافت و نصب خواهد کرد.

قدم سوم: نصب یک نرم افزار firewall در صورت استفاده از اینترنت و شبکه و به‌روز ‌کردن مرتب آن
در صورتی که از اینترنت استفاده می کنید یا اگر رایانه شما به شبکه‌ای متصل است و به آن شبکه اطمینان صد در صد ندارید حتماً یک نرم‌افزار firewall بر روی سیستم خود نصب کرده و مرتباً آن را به‌روز کنید .این گونه نرم‌افزارها کلیه تبادلات اطلاعات میان رایانه شما و دنیای خارج را بررسی کرده و در صورت مجاز شناخته نشدن این تبادلات یا عدم اجازه توسط کاربر،جلوی انتقال اطلاعات را می گیرند.
با نصب یک firewall خوب و به روز امکان نفوذ هکر‌ها به سیستم شما و دزدیده شدن اطلاعات شخصی و محرمانه‌تان از طریق اینترنت یا شبکه بسیار کاهش می‌یابد.از میان firewall های معروف برای سیستم‌عامل ویندوزمی توان به windows firewall (که به همراه ویندوز xp یا sevice pack2 عرضه شده است) ‌یا firewall Norton Internet Security,MacAfee و یا ZoneAlarm اشاره کرد.

قدم چهارم: رعایت نکات ایمنی در هنگام استفاده از اینترنت و پست الکترونیک
رعایت نکات ایمنی به ظاهر ساده در هنگام استفاده از اینترنت و پست الکترونیک می تواند‌ ضریب امنیتی سیستم را تا حدی افزایش دهد‌ . برخی از این نکات در زیر آمده است:
1 - از وارد کردن پست الکترونیک خود در هر سایت و هر پنجره‌ای که وارد می‌شوید خودداری کنید.بسیاری از سایت‌هایی که پس ازدریافت آدرس پست الکترونیک به شما خدمات رایگان ارائه می دهند‌، با فروختن آدرس پست الکترونیک شما به دیگران کسب در‌آمد می‌کنند و پس از مدت کوتاهی سیل هرزنامه‌های تبلیغاتی و مزاحم به صندوق پستی شما سرازیر خواهد شد.پس آدرس پست الکترونیکی خود را فقط در جایی وارد کنید که واقعا لازم باشد.
2 - به هر فرد یا سیستم رایانه‌ای اعتماد نکنید! از کلمه عبور خود محافظت کنید‌، در فاصله‌های زمانی مرتب مثلاً هر 2 ماه یکبار همه کلمه‌های عبور خود را عوض کنید‌، اگر مجبور شدید برای یک مورد خاص و اضطراری کلمه عبور خود را به کسی بدهید‌، در اولین فرصت اقدام به تعویض آن نمایید.روی هر سیستم که در اختیارتان قرار می‌گیرد و به آن مطمئن نیستید کلمه عبور خود را وارد نکنید. هنگام استفاده از اینترنت و پست الکترونیکی در کافی نت‌ها و یا فرودگاه و دیگر اماکن عمومی بسیار مراقب باشید اگر از امنیت آن مجموعه اطمینان ندارید‌، اصلاً از سرویس‌ها آنان استفاده نکنید.
3 - هنگام استفاده از فایل‌هایی که به نامه‌های الکترونیکی ضمیمه شده‌اند‌، بسیار مراقب باشید اگر فرستنده را نمی‌شناسید و یا به وی اعتماد ندارید بهتر است فوراً نامه و ضمیمه‌های آن را حذف کنید.در هر صورت حتماً قبل از باز کردن فایل‌های ضمیمه نامه‌های الکترونیکی آنها را با ویروس‌یاب بررسی کنید مخصوصاً اگر فایل ضمیمه از نوع اجرایی باشد .
4 - با هرزنامه‌ها مبارزه کنید 0از جواب دادن به هرزنامه ها خودداری کنید زیرا با این کار به فرستنده نشان می‌دهید که شما نامه‌های آنها را می خوانید واین سبب ارسال نامه‌های بیشتر به صندوق پستی شما می‌شود.بسیاری از هرزنامه‌ها در انتهای خود مطالبی درباره چگونگی توقف ارسال آن نامه به شما دارد.معمولاً لازم است که آدرس پست الکترونیکی خود را در یک صفحه وارد کنید تا با خبردار شدن فرستنده‌، ارسال هرزنامه به شما متوقف شود.اگر این روش کارساز نبودمی‌توانید آدرس پست الکترونیکی فرستنده هرزنامه را به لیست سیاه اضافه کنید !در تنظیمات بیشتر نرم‌ افزارهای پست الکترونیک مانند QUTLOOK EXPRESS,QUTLOOK وهمچنین ارائه دهندگان سرویس‌های پست الکترونیک نظیر Hotmail,Yahoo و غیره جایی برای Block کردن فرستندگانی که هرزنامه ارسال می‌کنند‌، وجود دارد.همچنین امکان فیلتر کردن نامه‌ها بر اساس فرستنده‌، موضوع و یا حتی محتوی متن نامه به کاربر داده شده است. § سطل آشغال را مرتباً خالی کنید !نامه های حذف شده شما معمولاً به طور خودکار به سطل آشغال هدایت می‌شوند.معمولاً ارایه دهندگان سرویس‌های پست الکترونیک نظیر Yahoo یا Hotmail وغیره به طور خودکار در فاصله‌های زمانی از پیش تعیین شده سطل آشغال را خالی می کنند.اما بسیاری نرم افزارهای پست الکترونیک و برخی از ارائه دهندگان پست الکترونیک نامه‌های حذف شده را آن قدر در سطل آشغال نگه می‌دارند تا کاربر شخصا اقدام به حذف آنها کند.عدم حذف نامه‌ها وباقی ماندن آنها در سطل آشغال علاوه بر هدر دادن فضا‌، به دلیل وجود نامه‌های ویروسی در سطل آشغال امنیت سیستم شما را پایین می‌آورد بنابر‌این سطل آشغال را مرتباً خالی کنید.همچنین معمولاً شاخه‌ای برای اختصاص هرزنامه‌ها با نام Junk Mail Folder و یا Bulk Mail و یا نام مشابهی وجود دارد که لازم است علاوه بر سطل آشغال این شاخه را نیز مرتبا خالی کنید. § گول نخورید!ممکن است نامه‌ای دریافت کنید که از شما می خواهد که آن نامه را به 10 نفر از دوستان خود ارسال کنید و سپس به دلیل کمک به یک پروژه بررسی مسیر‌یابی نامه‌های الکترونیکی‌، یک شبه پولدار شوید.شما با خود می‌اندیشید که ارسال 10 نامه الکترونیکی‌، برای شما هزینه چندانی ندارد‌، اما هنگامی که تعداد افرادی با اندیشه این چنینی زیاد می‌شود‌، حجم بالایی از ترافیک شبکه اینترنت‌، مصرف می‌گردد.نامه‌هایی با مضامین از قبیل "این نامه را برای 10 نفر بفرستید" و یا "کامپیوتر شما آلوده به ویروس خطرناکی است" یا چیزهایی از این قبیل معمولاً برای گول زدن شما ارسال می شود. § از باز کردن سایتهایی که نمی‌شناسید خودداری کنید.همچنین هنگام گشت‌زدن در وب از دریافت برنامه و فایل اجرایی از هر سایت وب که به آن مطمئن نیستید‌، خودداری کنید.هنگام استفاده از رایانه‌، به هر پنجره که ظاهر می شود‌، دقت کنید.برخی از کاربران فقط بلدند که کلید Yes ویا Agree accept,continue Next, را فشار دهند بدون آنکه مطالب آن صفحه را بخوانند و معمولاً موقعی متوجه اشتباه خود می‌شوند که کار از کار گذشته است‌، این قبیل کاربران حتی ممکن است‌، هیچگاه متوجه اشتباه خود نشوند!اگر پنجره‌ای باز شد که مطالب آن را متوجه نشدید‌، حتی اگر یک کلید و تنها یک گزینه برای ادامه داشت‌، قبل از ادامه دادن پیام آن پنجره را یادداشت کنید شاید یک متخصص رایانه در هنگام بروز مشکل با استفاده از آن پیام‌ بتواند به راحتی مشکل شما را حل کند.

منبع : محمدعلی احمدپور